Point of View GeForce 8800 GTS 320MB EXO Edition

Nakon relativno nezanimljive ponude GeForcea 8800 GTX i GTS 640 MB kod kojih je većina proizvođača slijedila referentni dizajn, tržište je zapljusnuo val modificiranih kartica baziranih na čipu GF 8800 GTS 320MB. Zbog niskog referentnog takta GPU-a i memorije, ali i olabavljenih pravila od strane nVidije, većina novih kartica ima tvornički osjetno povišene taktove. U tu skupinu spada i najnoviji model tvrtke Point of View, GeForce 8800 GTS 320 MB EXO Edition koji se hvali taktovima od 575 MHz za GPU i 1800 MHZ DDR za memoriju.

Point of View je inače prilično mlada tvrtka osnovana 2000. godine u Nizozemskoj, no s podružnicama dijeljem svijeta. Firma je od samog početka eksluzivni nVidijin partner, pa u svojoj ponudi ima samo grafičke kartice bazirane na čipovima ovog proizvođača. Osim grafičkih kartica firma se bavi i raznim drugim komponentama koje rabe gejmeri, dakle kućištima, miševima, podlogama za miševe, hladnjacima za grafičke kartice, itd...

Zli patuljak s kutije EXO edicije

Boje tvrtke Point of View su vrlo slične onima koje koristi nVidija, pa ne čudi da i kutija u kojoj je isporučena grafička kartica ima izrazito nVidijaški štih. Kako god bilo, pakiranje je mora se priznati vrlo privlačno što je rezultat korištenja nVidijinih marketinških materijala.

Osnovna oprema - ni više, ni manje

Sadržaj kutije nije osobit. Osim grafičke kartice tu su CD s driverima, rudimentalni priručnik te set standardnih kabela i adaptera koji standardno dolaze sa skupljim grafičkim karticama. S obzirom da se radi o nabrijanoj kartici s kojom se cilja na zahtjevnije korisnike, ne bi bilo naodmet da je POV u pakiranje uključio kakvu moderniju igru ili sitnicu kao što je podloga za miša.

Jedini detalj - POV naljepnica na ventilatoru

Sama grafička kartica razlikuje se fizički u odnosu na nVidijin referentni model samo po Point of View naljepnici na ventilatoru hladnjaka. Sve ostalo, uključujući naljepnicu na kućištu hladnjaka je jednako kao na nVidijinim referentnim karticama. Drugim riječima, ako tražite eksluzivan izgled, ova kartica nije baš dobar izbor. No, većini korisnika je izgled nebitan, a ono što ih zanima su performanse. Kad je riječ o performansama, POV GeForce 8800 GTS 320 MB EXO (Extreme Overclock) Edition može ponuditi mnogo budući da joj GPU kuca na 575, a memorija na 1800 MHz DDR. Podsjetimo se, takt referentnih nVidijinih modela je 500/1600 MHz DDR.

Još jedna bitna stvar u cijeloj priči je takt shaderskih jedinica odnosno stream procesora. Kod model GTX SP-ovi rade na taktu od 1350 MHz, kod GTS-a na 1200 MHz. Isti takt smo izmjerili na POV-ovoj kartici unatoč tome što sam GPU radi na povišenom radnom taktu. Uzgred rečeno, neki su proizvođači grafičkih kartica modifcirali i takt SP-ova što je rezultiralo time da su njihove kartice u testiranjima brže od onih koje imaju SP-ove na standardnom taktu.

Testni sistem nije jednak onom koji je korišten u testu Gainwardove 8800 GTS kartice. Korištena konfiguracija je osjetno brža, ali i skuplja što treba imati na umu pri tumačenju brojki iz testova. Ipak, s obzirom na odličan overclockerski potencijal Intelovih Core 2 procesora, performanse naše testne konfiguracije zapravo i nisu toliko nedostižne. Još jedan bitan podatak u cijeloj priči je da smo u ovom testu koristili nešto drugačije rezolucije nego inače. Naime, 17-inčni CRT monitor je lagano otplovio u mirovinu, a zamjenio ga je Samsungov LCD SM 205BW. Riječ je o 20-inčnom wide LCD monitoru s rezolucijom od 1680x1050 piksela.

Ova rezolucija je nešto manje zahtjevna od 1600x1200, rezolucije koju smo rabili u dosadašnjim testovima, no iskoristiva je za oslikavanje performansi grafičkih kartica u visokoj rezoluciji. Uz to, cijene LCD monitora su u stalnom padu, a monitori su ovakvom wide rezolucijom trenutno nude prilično dobar omjer cijene i mogućnosti. Što se tiče niže rezolucije, koristili smo 1280x1024 što je ujedno i standardna rezolucija za 17-inčne i 19-inčne LCD monitore. Valja napomenuti da sve aplikacije koje smo koristili pri testiranju podržavaju wide rezolucije, no u većini slučajeva ih je prvo potrebno nadograditi s najsvežijim zakrpama.

Overclockanje

POV-ov EXO GTS ponio se kod overclockanja jako dobro. Maksimalni takt za GPU bio je 621 MHz što je otprilike maksimum koji je moguće izvući iz G80 čipa uz standardno hlađenje i napon. Paralelno s taktom jezgre podigao se i takt SP-ova. Takt memorija je već na tvorničkim vrijednostima prilično dobar, no sam maksimum koji smo uspjeli izvući je čak 2016 MHz DDR. U usporedbi s Gainwardovom karticom (Bliss 8800GTS 320MB GS) koja je bazirana na jednakom čipu, POV EXO se overclocka nešto bolje, a tvornički taktovi su također nešto viši. Dakako, mogućnost overclocka uvelike zavisi o tome na kakav ste primjerak kartice naletjeli u trgovini tako da rezultate koje smo postigli treba uzeti s rezervom.

Kad je riječ o overclockanju kartica iz GeForce 8 porodice treba istaknuti par pojedinosti. U prvom redu je preporučljivo za overclockanje rabiti aplikaciju RivaTuner koja očitava takt jezgre, SP-ova i memorije te istovremeno ima mogućnost praćenja ambientalne temperature, temperature jezgre te brzine ventilatora na hladnjaku kartice. Druga stvar koju je lako primjetiti korištenjem RivaTunera je da takt GPU-a i memorije nije moguće mijenjati u koracima od 1-2 MHz već su promjene mnogo veće, no korisnik bez praćenja takta GPU-a i memorije preko nekog dodatnog alata (ala RivaTuner) zapravo ne zna kako čačkanje po kliznom izborniku s taktom zapravo utiče na stvarni takt hardvera.

Što se tiče overclockanja SP-ova, još uvijek ne postoji način kako bi to moglo biti izvedeno softverski, preko alata kao što je RivaTuner ili recimo nVidijinog vlastitog nTunea. Modificiranjem frekvencije GPU-a (tzv. geometry domain clock) modificira se i takt SP-a (tzv. shader domain clock), no nezavisne modifikacije moguće je izvesti isključivo modificiranjem BIOS-a što je vrlo nepraktično iz dva razloga. Prvi je to što je zbog svake modifikacije potrebno nanovo flashati BIOS dok je drugi razlog to što se nije moguće vratiti na stare postavke (osim flashanjem na originalnu verziju BIOS-a) u slučaju da je modificirani takt previše visok.

3DMark06
Score
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 9853    POV GF 8800 GTS EXO 9208    GeForce 8800 GTS 320MB reference 8250      0 20 00 40 00 60 00 80 00 100 00

Skok performansi zbog tvorničkog overclocka lijepo se vidi u popularnom 3DMarku06. Nakon izvlačenja maksimuma performansi ručnim overclockanjem vidimo da je ukupni dobitak u odnosu na referentni GTS skoro 20%.

Farcry
1280x1024 4xAA + 16xAF
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 104,94    POV GF 8800 GTS EXO 103,48    GeForce 8800 GTS 320MB reference 98,36      0 2 0 4 0 6 0 8 0 1 00 10 6
1680x1050 4xAA + 16xAF
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 99,63    POV GF 8800 GTS EXO 94,49    GeForce 8800 GTS 320MB reference 84,29      0 2 0 4 0 6 0 8 0 1 00 10 6

Stari dobri Farcry pomalo posustaje kad je riječ o mučenju modernih grafičkih kartica. Pri 1280x1024 usko grlo predstavlja procesor (premda je riječ o jednom od najskupljih i najbržih procesora na tržištu), pa je razlika u performansama vrlo malena. Pri 1680x1050 počinje skaliranje performansi i referentni GTS zaostaje za overclockanim karticama. Nažalost nismo uspjeli upogoniti igru s kombinacijom AA i HDR-a, a razlog su vjerojatno nVidijini driveri budući da smo na jednak problem naišli i na prvom testu G80 baziranih kartica. Da nam je pošlo za rukom forsiranje ovakvih postavki, skaliranje performansi bilo bi jasno vidljivo u nižoj korištenoj rezoluciji.

Serious Sam 2
1280x1024 4xAA + 16xAF + HDR
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 124,2    POV GF 8800 GTS EXO 112,2    GeForce 8800 GTS 320MB reference 99,4      0 2 5 5 0 7 5 1 00 12 5
1680x1050 4xAA + 16xAF + HDR
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 86,1    POV GF 8800 GTS EXO 77,8    GeForce 8800 GTS 320MB reference 68,3      0 2 5 5 0 7 5 1 00 12 5

Srećom, s "Ozbiljnim Samom" nismo imali takvih problema pa je POV-ov EXO Edition u ovom naslovu bio opterećen s kombinacijom AA, AF i HDR-a. Performanse u ovoj igri mnogo više ovise o snazi grafičke kartice pa je skaliranje performansi u obje rezolucije vrlo slično. Ipak, vidljivo je koliko prelazak na 1680x1050 ubija performanse 320-megabajtnog GTS što možemo pripisati manjoj količini memorije. Što se tiče porasta performansi uslijed overclockanja vidimo da je pri 1680x1050 POV-ova kartica na maksimalnom taktu čak 26% brža od GTS-a s referentnim taktovima.

Call of Duty 2
1280x1024 @ 4xAA + 16xAF
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 66,6    POV GF 8800 GTS EXO 63,4    GeForce 8800 GTS 320MB reference 57,3      0 1 2 2 4 3 6 4 8 6 0 6 7
1680x1050 @ 4xAA + 16xAF
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 27,5    POV GF 8800 GTS EXO 26,6    GeForce 8800 GTS 320MB reference 26      0 1 2 2 4 3 6 4 8 6 0 6 7

Call of Duty 2 izbacio je izuzetno zanimljive brojke. Naime, čini se pri korištenju wide rezolucije (1680x1050) performanse iz nekog razloga imaju izuzetno velik pad. Test smo izveli više puta, restartali smo računalo, ali performanse se nisu popravile. Da je riječ o nekakvom bugu govori nam i činjenica da praktički nema razlike u performansama između kartica na različitim taktovima. Ako na trenutak bacimo pogled na test Gainwardove kartice vidimo da performanse procesora u ovoj igri nemaju preveliku ulogu s obzirom da su dobivene brojke vrlo slične. Također vidimo da pri rezoluciji 1600x1200 kartica ima očekivane performanse što je još jedna potvrda da COD2 ili nVidijini driveri imaju problema s širokom rezolucijom.

Company of Heroes
1280x1024 4xAA
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 104,9    POV GF 8800 GTS EXO 97,1    GeForce 8800 GTS 320MB reference 80,4      0 2 0 4 0 6 0 8 0 1 00 10 6
1680x1050 4xAA
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 69,7    POV GF 8800 GTS EXO 66,6    GeForce 8800 GTS 320MB reference 59      0 2 0 4 0 6 0 8 0 1 00 10 6

Nastavljamo u istom stilu, Drugi svjetski rat, ali iz ptičje perspektive. Opet vidimo da je korištenje rezolucije više od 1280x1024 jako dobar način za gušenje performansi 320-megabajtnog GTS-a. Kartici jednostavno fali video memorije i tu se ne može ništa. Također vidimo da povišeni taktovi POV-ovog EXO Edition modela itekako imaju utjecaja na performanse.

F.E.A.R.
1280x1024 @ 4xAA + 16x AF
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 88    POV GF 8800 GTS EXO 79    GeForce 8800 GTS 320MB reference 70      0 1 5 3 0 4 5 6 0 7 5 9 0
1680x1050 @ 4xAA + 16xAF
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 62    POV GF 8800 GTS EXO 56    GeForce 8800 GTS 320MB reference 52      0 1 5 3 0 4 5 6 0 7 5 9 0

Povratak u budućnost, premda alternativnu, dovodi nas do F.E.A.R.-a koji je poznat po tome što koristi veliki broj shaderskih instrukcija. Da bi ovu igru upogonili u širokoj rezoluciji trebat će vam najsvježija zakrpa, a s njom je također otključana rezolucija 1280x1024 (prije je bilo moguće koristiti samo 1280x960). Performanse u ovom futurističkom FPS-u su jednake kao i u svim ostalim modernijim naslovima - jako se osjeti prelazak u višu rezoluciju.

Quake IV
1280x1024 @ 4xAA + 16x AF
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 82    POV GF 8800 GTS EXO 75    GeForce 8800 GTS 320MB reference 74      0 1 5 3 0 4 5 6 0 7 5 8 5
1680x1050 @ 4xAA + 16xAF
POV GF 8800 GTS EXO @ 621/1008 MHz 75    POV GF 8800 GTS EXO 71    GeForce 8800 GTS 320MB reference 65      0 1 5 3 0 4 5 6 0 7 5 8 5

Na kraju nam je ostao samo Quake IV, jedini OpenGL benchmark koji još uvijek koristimo za testiranje grafičkih kartica. Zub vremena ostavio je traga i na ovom naslovu pa je vidljivo da u nižoj rezoluciji ograničenje predstavlja brzina procesora, a ne grafičke kartice. Prelaskom na 1680x1050 nema velikog pada performansi, no ipak vidimo da POV EXO Edition zbog viših taktova uspjeva pobjeći referentnom modelu.

Point of View GeForce 8800 GTS 320 MB EXO Edition u našem se testiranju pokazala kao vrlo zanimljiva kartica. U usporedbi s Gainwardovim modelom Bliss 8800GTS 320MB GS, POV EXO Edition nudi nešto viši tvornički takt GPU-a i memorije, a time i bolje performanse direktno iz kutije. Overclockerski potencijal je također odličan budući da smo karticu s tvorničkog takta od 575/1800 MHz (GPU/memorija) uspjeli podići na 621/2016 MHz što je vrlo blisko taktovima koje nudi GF 8800 GTX. Point of View se nažalost nije odlučio na overclockanje stream procesora što bi urodilo još boljim mogućnostima ove kartice. Općenito, uz brz procesor ova kartica je odličan izbor za igranje u rezoluciji 1280x1024 (s uključenim AA, AF i HDR efektima), a dobro se nosi i s nešto višom wide rezolucijom 1680x1050. Ipak, treba napomenuti da zbog manje količine memorije u odnosu na snažnije modele u novijim naslovima dolazi do osjetnog pada performansi s prelaskom na više rezolucije pa to svakako treba imati na umu ako posjedujete veći monitor.

Manje sjajna strana priče je slabašan bundle koji se u principu svodi na set TV-out kabela te DVI/D-SUB adaptere. S obzirom da se radi o kartici namijenjenoj gejmerima i zahtjevnijim korisnicima, ne bi bilo naodmet da se u kutiji osim kabela i adaptera nalazi i primjerak novije igre ili recimo podloška za miša. Cijena kartice je oko 2700 kn što odgovara osjetno većim performansama koje ima u odnosu na modele koji rade na frekvenciji specificiranoj od strane nVidije. Distributer Point of View kartica za hrvatsko tržište je tvrtke M SAN Grupa (tel.: 01/3654-900).

Conclusion

Through the course of our tests, Point of View GeForce 8800 GTS 320 MB EXO Edition proved itself as a very interesting card. In comparison to Gainward Bliss 8800GTS 320MB GS, last 8800 GTS card we tested, POV EXO Edition offers slightly higher factory clock of GPU and memory and with that, higher "out of the box" performance. Overclocking potential of this card is also pretty good. We managed to overclock our test sample from factory clock of 575/1800 MHz (GPU/memory) to 612/2016 MHz which is very close to reference clocks of GF 8800 GTX. Unfortunately, Point of View decided against fiddling with clock of stream processors (this is also known as "shader domain" clock) what would undoubtedly yield even greater performance. In general, with fast CPU this graphics card is excellent choice for playing in 1280x1024 resolution (with antialiasing, anisotropic filtering and HDR turned on) and it handles even higher resolutions like 1680x1050/1600x1200 pretty well. Still, we need to emphasize that smaller size of video memory in comparison to GTS 640 MB and GTX models causes sharp performance drop at higher resolutions and you should have this in mind if you are owner of a larger monitor (21" CRT, 22"/24" LCD and higher).

Less shiny part of the whole story is rather weak bundle consisted of standard array of TV-out cables and couple of DVI/D-SUB adapters. Cosidering EXO Edition's main customers are gamers and enthusiasts, adding one newer game or mouse pad with EXO Edition logo in the bundle would make this card stand out a bit more from the competiton. Price of the card in Croatian stores is about 2700 kn, slightly higher than the price of cards which are using reference NVIDIA clocks, but justified cosidering resulting performance boost. Point of View distributor for croatian market is M SAN Grupa.